In mijn vorige blog vertelde ik over waterstof als energiedrager: wat het is, hoe je het opslaat en hoe veilig het is. Maar waar komt die waterstof eigenlijk vandaan? Vandaag duiken we in de wereld van groene waterstof — en hoe je met zonlicht zelf waterstof kunt maken.
Groene waterstof: wat maakt het ‘groen’
Waterstof is op zichzelf kleurloos, maar in de energiewereld gebruiken we kleuren om aan te geven hoe het geproduceerd is:
- Grijze waterstof wordt gemaakt uit aardgas, met veel CO₂-uitstoot.
- Blauwe waterstof is grijs, maar met afvang en opslag van de CO₂ (CCS).
- Groene waterstof wordt geproduceerd via elektrolyse, met stroom uit hernieuwbare bronnen zoals zon of wind.
Alleen groene waterstof is écht duurzaam. En dat is waar zonne-energie een rol speelt.
Hoe werkt waterstofproductie met zonnepanelen?
Het proces is technisch eenvoudig, maar in de praktijk uitdagend:
- Zonnepanelen wekken elektriciteit op, bijvoorbeeld op een dak, een zonnepark of een carport.
- Die elektriciteit voedt een elektrolyser – een apparaat dat water (H₂O) splitst in waterstofgas (H₂) en zuurstof (O₂).
- De geproduceerde waterstof wordt opgevangen en opgeslagen – meestal onder druk.
- De waterstof kun je later gebruiken voor verwarming, transport of stroomopwekking.
Waarom is dit interessant?
Zonnepanelen produceren vooral overdag en in de zomer veel stroom – vaak meer dan direct nodig is. In plaats van die overtollige stroom terug te leveren aan het net (wat steeds moeilijker wordt door netcongestie), kun je die gebruiken om waterstof te maken. Je:
- Voorkomt netoverbelasting
- Slaat energie op voor later gebruik
- Verhoogt het rendement van je zonne-energie-installatie
Voor boerderijen, bedrijventerreinen en energiecoöperaties kan dit een slimme manier zijn om lokaal duurzaam energieoverschot nuttig te maken.
Wat zijn de uitdagingen?
Waterstofproductie met zonne-energie is technisch haalbaar, maar nog niet vanzelfsprekend. Er zijn nog uitdagingen:
- Efficiëntie: Van zon naar elektriciteit, naar waterstof, naar bruikbare energie — er gaat onderweg energie verloren. Het totale rendement is (nog) lager dan bij directe elektriciteitsopslag in batterijen.
- Kosten: Elektrolysers zijn nog relatief duur. Voor grootschalige toepassingen komen de prijzen langzaam omlaag.
- Schaal: Kleinschalige waterstofproductie thuis is technisch complex. Op buurtniveau of bedrijfsniveau is het realistischer.
- Continuïteit: Zonne-energie is wisselvallig. Elektrolysers werken efficiënter bij constante belasting, wat lastig is bij schommelende opwek.
Toch worden deze knelpunten stap voor stap opgelost. De technologie ontwikkelt zich snel, en innovaties volgen elkaar in rap tempo op.
Wat gebeurt er al in Nederland en Europa?
Er zijn inmiddels mooie voorbeelden:
- In Groningen en Zeeland draaien proefprojecten waarbij zonneparken direct waterstof produceren.
- In Duitsland wordt gewerkt aan ‘energieboerderijen’ met wind, zon én elektrolyse.
- In Limburg, mijn eigen regio, kijkt Energiecoöperatie Geuldal vooruit naar slimme opslagoplossingen – en waterstof staat daarbij zeker op de radar.
Zelf zie ik veel potentie in combinaties: een zonnecarport met laadpalen, batterijopslag én elektrolyse-unit voor waterstof. Zo benut je het hele spectrum van energieopslag.
De kracht van lokale productie
Een belangrijk voordeel van waterstofproductie met zonnepanelen is dat je lokaal energie kunt opwekken én opslaan. In tijden van netcongestie is dat goud waard. Lokale coöperaties, bedrijven en gemeenten kunnen zo hun eigen buffers bouwen – onafhankelijk, duurzaam en toekomstgericht.
Tot slot
Waterstof en zon gaan goed samen. Hoewel we nog aan het begin staan van grootschalige toepassing, is de richting duidelijk: met zonlicht waterstof produceren is technisch mogelijk en strategisch slim.
In een volgende blog kijk ik naar de praktische toepassingen: wat kun je straks eigenlijk doen met die lokaal opgewekte waterstof? Denk aan verwarming, mobiliteit en industrie — maar ook aan de rol van waterstof in een toekomstbestendig energiesysteem.
Heb je al nagedacht over wat jouw zonne-energie zou kunnen doen als ze niet meer terug het net op kan? Misschien is waterstof wel je volgende stap.