De belangstelling voor waterstof groeit snel. In mijn vorige blog ging ik in op het potentieel van waterstof als schone energiedrager voor industrie, transport en energieopslag. Maar technologie alleen is niet genoeg. Als we waterstof echt een centrale rol willen laten spelen in onze energievoorziening, moeten er nog flink wat stappen gezet worden. In deze blog kijk ik naar wat daarvoor nodig is: infrastructuur, regelgeving, veiligheid en lokale initiatieven.
1. Infrastructuur: de ruggengraat van de waterstofeconomie
Een functionerende waterstofeconomie valt of staat met een betrouwbare en goed uitgeruste infrastructuur. Denk aan productiefaciliteiten, pijpleidingen, opslagmogelijkheden en tankstations.
In Nederland wordt gewerkt aan een landelijk waterstofnetwerk, grotendeels gebaseerd op bestaande aardgasleidingen. Dit netwerk moet in 2030 operationeel zijn en industriële clusters met elkaar verbinden. Havens zoals Rotterdam en Amsterdam spelen een sleutelrol als importhubs voor groene waterstof uit het buitenland.
Ook mobiliteit vraagt om infrastructuur. Voor zwaar transport, binnenvaartschepen en openbaar vervoer moeten voldoende tankmogelijkheden beschikbaar zijn. Zonder infrastructuur geen opschaling – en zonder opschaling geen kostenefficiënte toepassing van waterstof.
2. Regelgeving en beleid: duidelijke kaders voor investeringen
Heldere wet- en regelgeving is cruciaal om investeerders, producenten en afnemers zekerheid te geven.
De Europese Unie en de Nederlandse overheid hebben inmiddels strategieën ontwikkeld voor waterstof, met concrete doelen en subsidies voor de productie van groene waterstof. Toch zijn veel regels nog in ontwikkeling – denk aan certificering (hoe bewijzen we dat waterstof écht duurzaam is?) of aan complexe vergunningsprocedures voor waterstofprojecten.
Ook is het belangrijk om het ‘level playing field’ te waarborgen: waterstof moet kunnen concurreren met fossiele brandstoffen en andere duurzame alternatieven. Dat vraagt om slimme fiscale en beleidsmatige keuzes.
3. Veiligheid: vertrouwen opbouwen met kennis en transparantie
Waterstof is licht, vluchtig en brandbaar. Dat roept vragen op over veiligheid – bij transport, opslag én eindgebruik.
Gelukkig zijn er al decennialange ervaringen met het veilig omgaan met waterstof in de industrie. Toch is er op grote schaal meer nodig: duidelijke normen, richtlijnen en toezicht. Daarnaast moet het veiligheidsbewustzijn ook bij burgers worden vergroot.
Vergelijk het met de introductie van LPG of aardgas in het verleden. Ook toen moesten mensen wennen aan nieuwe risico’s en toepassingen. Door goede communicatie, transparante incidentrapportages en tastbare veiligheidsmaatregelen kunnen we ook nu het vertrouwen winnen.
4. Lokale initiatieven: pioniers van de energietransitie
Hoewel het grote werk op nationaal of Europees niveau plaatsvindt, zijn het vaak lokale initiatieven die de eerste concrete stappen zetten.
In steeds meer regio’s ontstaan proefprojecten met waterstof. Denk aan waterstofbussen in Groningen, pilots met waterstof in de gebouwde omgeving, of energiecoöperaties die waterstof produceren uit lokaal opgewekte zonne- of windenergie.
Ook in Limburg zijn er plannen en initiatieven, bijvoorbeeld rond de Brightlands Chemelot Campus of in Zuid-Limburgse gemeenten die de rol van waterstof in de warmtetransitie verkennen. Zulke projecten zorgen voor ervaring, bewustwording én betrokkenheid van burgers.
Conclusie: samenwerken aan een realistische waterstoftoekomst
De potentie van waterstof is groot – zeker in sectoren waar elektrificatie lastig of inefficiënt is. Maar tussen visie en realiteit liggen nog veel uitdagingen.
Om het toekomstbeeld van waterstof waar te maken, is het nodig dat overheden, bedrijven, kennisinstellingen én burgers de handen ineenslaan. Dat betekent investeren in infrastructuur, het ontwikkelen van heldere regelgeving, het waarborgen van veiligheid én het stimuleren van lokale pioniers.
Alleen dan kan waterstof zijn belofte waarmaken als onmisbare schakel in een duurzame, betrouwbare en betaalbare energievoorziening.