De meeste mensen denken bij een warmtepomp aan één systeem dat alles doet: verwarmen, koelen én warm water maken. Dat kan, maar het hoeft niet.
Thuis heb ik er bewust voor gekozen om verwarming en warm water van elkaar te scheiden — en dat bevalt verrassend goed.
In deze blog leg ik uit waarom, hoe dat technisch werkt, en vooral wat het oplevert.
Eén systeem voor alles? Handig, maar niet altijd efficiënt
Veel moderne warmtepompen zijn zogeheten all-in-one-systemen: ze regelen zowel de verwarming als het tapwater. Klinkt handig, maar er zit een nadeel aan.
Een warmtepomp werkt het meest efficiënt bij lage temperaturen — ideaal voor vloerverwarming of goed ingeregelde radiatoren.
Maar warm tapwater moet juist veel warmer zijn: zo’n 55 tot 60 °C om legionella te voorkomen.
Elke keer dat de warmtepomp dat hoge temperatuurniveau moet halen, zakt het rendement (COP) flink. Met andere woorden: warm water uit een warmtepomp kost relatief veel stroom.
Dat bracht me op een idee: wat als ik die twee functies loskoppel?
De oplossing: scheiden van verwarming en warm water
In mijn opzet verzorgt de warmtepomp alleen de verwarming — op lage temperatuur, met een stabiel en hoog rendement.
Het warm water wordt apart gemaakt door een elektrische boiler, die wordt aangestuurd door mijn energymanagementsysteem (EMS).
Het principe is eenvoudig:
-
De warmtepomp blijft efficiënt draaien voor verwarming (bijv. 30–35 °C aanvoertemperatuur).
-
De boiler wordt alleen ingeschakeld wanneer er zonne-energie over is, of wanneer de stroomprijs het laagst is (dynamisch contract).
Zo gebruik ik zoveel mogelijk eigen opgewekte energie, en als dat niet lukt, koop ik in op het goedkoopste moment van de dag.
Warm water op het ritme van de zon
De boiler fungeert eigenlijk als een energiespons.
Op zonnige dagen laadt hij zichzelf vol met warmte – letterlijk. Mijn EMS ziet dat er overproductie is van de zonnepanelen en stuurt de boiler aan.
’s Avonds of de volgende ochtend heb ik dan warm water zonder dat ik iets van het net heb afgenomen.
Op dagen met weinig zon gebruikt het systeem automatisch de goedkoopste uren van mijn energieleverancier om bij te warmen.
Zo werkt het net als een thuisbatterij, maar dan met warm water.
De voordelen van deze aanpak
Deze scheiding heeft een paar duidelijke pluspunten:
-
Hoger rendement van de warmtepomp: die hoeft nooit meer hoge temperaturen te leveren.
-
Slimmer gebruik van zonne-energie: overtollige productie wordt nuttig gebruikt.
-
Lagere energiekosten: de boiler verwarmt alleen als het financieel of energetisch gunstig is.
-
Betere regelbaarheid: verwarming en tapwater beïnvloeden elkaar niet meer.
Een mooie bonus: de installatie is eenvoudiger te onderhouden en aan te passen. Je kunt de boiler of het EMS in de toekomst makkelijk vervangen zonder het hele verwarmingssysteem te veranderen.
De rol van het EMS
Het energiemanagementsysteem is eigenlijk de spil van het geheel.
Het monitort voortdurend:
-
de actuele zonneproductie,
-
het huishoudelijk verbruik,
-
de stroomprijs (bij dynamisch contract),
-
en de temperatuur in de boiler.
Op basis daarvan beslist het systeem autonoom wanneer er verwarmd mag worden.
Dat kan met simpele logica (“start verwarmen bij meer dan 1000 W overproductie”) of geavanceerder met prijscurves en weersvoorspelling.
Het resultaat: warm water zonder nadenken, precies op het juiste moment verwarmd.
Warmte als vorm van energieopslag
Wat ik vooral interessant vind, is dat de boiler in dit systeem meer wordt dan een comfortvoorziening — het is een actieve energieopslag.
Waar de meeste mensen denken aan elektriciteitsopslag in een batterij, gebruik ik mijn boiler als thermische batterij.
Dat maakt het geheel flexibeler, efficiënter en onafhankelijker van het net.
En eerlijk is eerlijk: het voelt goed om te weten dat de zon van vanmiddag mijn douche van morgenochtend verwarmt.
Tot slot
Het scheiden van verwarming en warm water is niet voor iedereen de juiste keuze — het hangt af van je woning, isolatie, en installaties.
Maar wie zijn systeem slim wil optimaliseren voor efficiëntie en eigen verbruik, vindt hier een verrassend effectieve route.
Mijn ervaring?
Een warm huis op lage temperatuur, warm water op het juiste moment,
en een energierekening die er steeds blijer van wordt.
Wil je weten hoe je dit thuis ook kunt realiseren, of gewoon eens vrijblijvend sparren over wat in jouw situatie mogelijk is?
Ik denk graag met je mee.